Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


Zijbalk

ouderdom_en_dood

Ouderdom en dood

Ouderdom

De levensverwachting van de mens was zeer laag. De gemiddelde leeftijd lag tussen de dertig en vijfendertig jaar. Die lage leeftijd kwam mede door de hoge kindersterfte. Voor de leeftijd van twee jaar stierf bijna de helft van de kinderen. Als een kind ouder was dan twintig had het redelijk veel kans dat hij een leeftijd van zestig zou halen.
Kinderen van hogere stand hadden meer kans op oud te worden door de betere voeding en betere mobiliteit, zodat ze gevaren konden ontvluchten. Over de mensen die oud werden had men een negatief beeld. De vermogens lichamelijk en geestelijk waren slechter en ze waren lelijk. Vooral vrouwen vond men lelijk, doordat ze veel kinderen hadden gehad en hard hadden gewerkt. De ouderen waren vies, omdat ze met hun eten knoeiden doordat ze vaak nog maar weinig tanden hadden. Er werd ook gespot met hun vergeetachtigheid en de trage reacties. \\Seksueel gedrag werd sterk afgekeurd, het was walgelijk en zou een oudere het leven kunnen kosten. Ouderen waren parasieten, ze konden zelf niet meer hard werken maar verlangden wel naar levensonderhoud.

Men zag het leven als een berg, op je dertigste á veertigste had je de top bereikt daarna ging het bergafwaarts. Rond je dertigste was je getrouwd en je had kinderen gehad.

De leefsituatie van ouderen werd bepaald door je bezit en gezondheid. Als je gezond was kon je gewoon door blijven werken. De rijkere standen, de elite, konden hun oude dag doorbrengen door zich te laten verzorgen door hun personeel terwijl de armen geen enkel bezit hadden en afhankelijk waren van liefdadigheid. Ze bedelden bij de kerk of het gasthuis en kregen dan vaak uitkering in natura (preuven) zoals voedsel, drank en kleding. Sommige arme bejaarden kregen een huis in een hofje.
Uiteindelijk kwam dan toch de dood, het was een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijkse leven. Kindersterfte was een belangrijke oorzaak van de lage gemiddelde leeftijd. Andere oorzaken van een lage gemiddelde leeftijd waren de oorlogen, de hongersnoden en de epidemieën die uitbraken.

Dood

Sterven was een publiek gebeuren. Als iemand stierf was heel de dorpsgemeenschap aanwezig. Het liefste wilde men bewust sterven, alleen dan kon je in het reine met God komen. Als je een goed leven had geleid, kwam je in de hemel terecht.
In de zomer stierven de meeste mensen door de voedselschaarste. Ook door het warme weer traden meer infecties op.
Men geloofde als iemand dood was dat het lichaam zou slapen en wachten op de dag van het laatste oordeel. God zou je ziel uit het graf laten verrijzen en je werd verwezen naar de hemel of naar de hel.

In de 15e eeuw gaan de katholieken anders denken over de dood. Men geloofde niet meer in het laatste oordeel maar in een sterfbed, waar je een strijd moest voeren om je eigen ziel, terwijl hemel en hel aan hem trekken. De stervende lag op het bed met het gezicht omhoog en hield een kaars in zijn hand om boze geesten af te weren. Rond het bed zaten vrienden, familie, dorps- of stadsgenoten en de priesters. Iedereen vertelde zijn of haar laatste wensen en daarna wordt het testament opgemaakt door de priester. De mensen er omheen zijn de getuigen. Dit wordt de “absoute” genoemd. Daarna wordt er wijwater gesprenkeld en wierook opgestoken, daarna zegt iedereen gebeden en wordt het ritueel geëindigd.

Mensen leefden om te sterven “mens gedenk te sterven” (in Latijn: memento mori). Het leven op aarde was niet voor het plezier, het was de bedoeling om het zo goed mogelijk te leven, zodat men beloont werd met de hemel.
Het was vooral een uitdrukking van de moeilijke tijden die men doormaakte. Men was er van overtuigd dat voor het sterven een voorteken zou worden aangekondigd. Dat kon zijn het plotseling dicht klappen van een deur, gekras van een raaf of het springen van een glas.
Als men overleden was werd het sterfgeval bekend door de professionele aanzeggers of door dorps- of buurtgenoten. De dode werd later op een baar naar het graf gedragen.

Bron: http://www.scholieren.com/werkstukken/10638

ouderdom_en_dood.txt · Laatst gewijzigd: 05/07/2018 21:46 door tetachan