In de middeleeuwen was het huwelijk lang uitsluitend een zaak tussen de ouders van de bruid en de bruidegom. Zij sloten een overeenkomst, die bezegeld werd met een gift door de ouders van de bruidegom aan die van de bruid, bestaande uit land en goederen. Na de bruiloft werd het bruidspaar vervolgens ceremonieel begeleid naar het huwelijksbed. Pas het 'consumeren' van het huwelijk, de geslachtsgemeenschap, maakte dat het paar erkend werd door de familie als man en vrouw.
De kerk speelde in het hele verhaal nog geen rol. Dat kwam pas in de loop van de 13de, 14de eeuw, toen de Kerk van het huwelijk een sacrament maakte en het recht opeiste als enige huwelijken te sluiten. Daarvoor was een huwelijk al geldig als het een keer werd ingezegend door een priester. Waar en wanneer dat was maakte niet bijzonder veel uit. De inzegening gold voor mensen van adel, voor andere mensen was zelfs de inzegening niet vereist.

Bruidegommen waren gemiddeld veel ouder dan de bruiden. Adelijke vrouwen trouwden soms pas na hun 24, maar dat was maar zeldzaam. De meeste vrouwen waren getrouwd voordat ze 19 jaar oud waren.
Bij bruiloften werden soms overeenkomsten opgesteld waarin de rechten van bruid en bruidegom werden vermeld. Dat was vrijwel alleen het geval wanneer beide partijen van adel waren, en erfelijke rechten en bezit in het huwelijk van invloed waren.
Bruiloften binnen de adelijke klasse werden al geregeld voor of tijdens het 10e of 11e jaar van de kinderen. De reden van deze bruiloften was over het algemeen uitbreiding van bezit en macht, liefde kwam wel eens voor maar was over het algemeen niet de belangrijkste factor. Veel van deze bruidsparen trouwden rond hun 15e, met de door hun ouders geregelde echtgenoot. Vrouwen deelden in 1/3e van de eigendommen van hun man.

Een adelijke bruiloft werd gevierd met minstrelen, jongleurs en andere manieren van vermaak. Bewoners van het kasteel, familie en adelijke personen waren uitgenodigd. Soms werden gevangenen vrijgelaten ter ere van een bruiloft. Bedelaars verzamelden zich bij de poorten om de resten van het feestmaal in te kunnen pikken.

Bruiloften uit liefde kwamen vaker voor bij arme dan bij rijke mensen, en veel bruiloften waren het resultaat van een zwangerschap. Maar ook onder arme mensen waren gearrangeerde bruiloften heel gewoon.
De bruiloft vond plaats in het huis van de bruid, en het volledige dorp was uitgenodigd. Sommige gasten brachten cadeaus mee, bestaande uit houten gereedschappen of andere werktuigen.
Ringen waren over het algemeen niet betaalbaar, dus een veelgebruikte traditie was dat een door midden gebroken munt aan de bruid werd gegeven. De ene helft was voor de bruid, de ander voor de bruidegom.
Tijdens een bruiloft werden de bruid en bruidegom met zaden of graan bestrooid om hen een groot gezin toe te wensen.
Als de bruidegom uit een ander dorp kwam was het de traditie dat hij de jonge mannen van het dorp van de bruid een gratis ronde bier gaf, om hen te troosten met het feit dat hij een mogelijke toekomstige bruid van hen had gestolen. Daarvoor in ruil kreeg het bruidspaar een 'serenade' voor de grap, waarbij de 'musici' hoopten een glimp op te vangen van wat er gebeurde in het bruidsbed.
Op bruiloften was altijd een grote keuze aan voedsel aanwezig, onafhankelijk van de stand van het bruidspaar. Geroosterde kwartels, duiven en fazanten, ganzen, varken, kalfskoppen, vis, pauw, kazen, walnoten, fruit (appels, peren, pruimen en perziken, aardbeien, frambozen en rode bessen), oosters in amandelmelk, brood met biersmaak, slasoep, taarten en puddings en wijn behoorden tot de mogelijkheden. Het was niet ongewoon dat een banket meer dan zes gangen bevatte.
Gasten aten met hun vingers, hoewel sommige vorken en messen meebrachten. Men at tot het eten op was.
Het eten werd opgevolgd door dansen die uren aanhielden, begeleid door zang of instrumenten.
Na het eten werden de bruid en bruidegom begeleid naar hun bed, waarna ze (grotendeels) met rust werden gelaten. Het was een traditie dat gasten de kousenbanden van de bruid te pakken probeerden te krijgen - en lukte dat niet, dan was elk ander kledingstuk van de bruid ook prima.

Het volledige gezicht van de bruid werd beschilderd met diverse soorten cosmetica (alleen bij rijke vrouwen) en veel bruiden bleekten hun haar. Ook epileerden vrouwen in het algemeen hun voorhoofd, zodat het voorhoofd er hoger uitzag. Op een bruiloft liet een bruid haar haar los hangen, waarschijnlijk de enige gelegenheid in haar hele leven waarbij ze haar haar niet had gevlochten of opgestoken. In haar haar werden bloemen gevlochten, zodat ze een bruidskroon kreeg.
De kleding van de bruid was niet wit, zoals tegenwoordig de gewoonte is, maar konden alle mogelijke kleuren hebben. Als men het kon betalen was de kleding nieuw. Kon men geen nieuwe kleding betalen, dan was de jurk simpelweg de 'zondagse jurk', met blauwe accenten (symbool van maagdelijkheid). Zijde, goud- en zilverdraad waren voorbehouden aan adel, en soms zelfs verboden voor burgers. Verder konden bont, felle kleuren, riemen, pruiken en juwelen de kleding opluisteren.

De bruidegom was gekleed in zijn mooiste kleding.